ATK Định Hóa hôm nay vẫn xanh như thuở nào đón Bác Hồ, Trung ương Đảng cùng các cơ quan Trung ương lên chiến khu lãnh đạo kháng chiến. Nơi đây, nếp nhà vị Tổng chỉ huy Quân đội Võ Nguyên Giáp từng ở vẫn còn đó, đơn sơ, giản dị như bao nếp nhà của người Tày, người Nùng. Những hình ảnh thân quen như gợi nhớ về những năm tháng Đại tướng từng sống, hoạt động cách mạng nơi đây.

Di tích lịch sử Cơ quan Bộ Tổng tư lệnh QĐND Việt Nam và Nơi ở làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Bảo Biên (Bảo Linh)

Từ hôm nghe tin Đại tướng qua đời, ngày nào ông Đồng Quang Sá và ông Hoàng Văn Tiệp ở xóm Bảo Hoa 2, xã Bảo Linh (huyện Định Hoá) cũng đến thắp hương tưởng nhớ tại Khu di tích lịch sử Cơ quan Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam ở xóm Bảo Biên, xã Bảo Linh. Đây là địa điểm Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã ở và làm việc trong thời gian từ năm 1949 đến 1954. Ông Sá nghẹn ngào: “Mãi đến ngày 5/10, người dân trong xóm mới biết tin Đại tướng qua đời. Ai cũng buồn, chỉ mong được về Thủ đô để thắp hương cho bác, nhưng đường sá xa xôi, tuổi lại cao, không đi được nên chúng tôi chỉ biết đến đây thắp hương cho bác, buồn nhớ bác lắm”.

Gian thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại di tích

 Ông Mông Đức Ngô ở xóm Pa Trò, xã Phượng Tiến (huyện Định Hóa), hiện là Trưởng Ban liên lạc chiến sỹ Việt Bắc huyện Định Hóa, lặng đi khi nghe tin Đại tướng qua đời. Cho đến ngày hôm nay, ông vẫn chưa tin đó là sự thật, giọt nước mắt lăn dài trên gò má nhăn nheo của người cựu quân nhân 84 tuổi khi nhắc đến Đại tướng. Cuối năm 1946, đầu năm 1947, ông Ngô là Trung đội trưởng Trung đội Liên lạc thuộc Đại đội 15, ông có nhiệm vụ truyền lệnh của Đại tướng cho các quân binh chủng bằng tiếng Tày để đảm bảo bí mật thông tin. Nhiều lần được gặp vị chỉ huy cao nhất của quân đội, với ông, Đại tướng như một người anh rất gần gũi, giản dị và quan tâm đến mỗi bữa ăn của chiến sĩ.

   Hồi tưởng lại ký ức của những năm tháng chiến đấu, ông Ngô nghẹn ngào kể: “Hôm đơn vị của tôi đi kiểm tra đường dây, có một đồng chí bị mảnh đạn pháo găm vào đầu, mọi người khiêng cáng đưa về lán chỉ huy. Lúc đó là sáng sớm, Đại tướng lập tức đến thăm, rồi bảo nhà bếp mang lên một ít xôi để cậu ấy ăn cho ấm bụng, nhưng vừa đưa miếng xôi vào miệng, chưa kịp ăn thì cậu ấy đã hy sinh. Ai nấy đều lặng đi, Đại tướng cũng không kìm được nước mắt”.

   Sau này, khi hòa bình lập lại, điều kiện sống tốt hơn, hầu như năm nào, ông Ngô cũng về thăm gia đình Đại tướng ở 30 Hoàng Diệu, Hà Nội. Mỗi lần về thăm, ông và Đại tướng như hai anh em thân thiết lâu ngày được gặp nhau. Thời gian gần đây, nghe tin Đại tướng mệt nặng, vẫn biết ngày này rồi cũng sẽ đến nhưng ông vẫn không sao kìm được dòng nước mắt tiếc thương.

   Khi biết Đại tướng qua đời, nhiều người dân ở xóm Tỉn Keo, xã Phú Đình (huyện Định Hoá) đã bật khóc. Bà Nguyễn Thị Vân (79 tuổi) còn nhớ như in những hình ảnh và lời căn dặn của Đại tướng khi về thăm Trại thiếu nhi Nà Lọm ở đồi Pụ Đồn – đồi Phong Tướng (xã Phú Đình), khi đó bà chỉ là một bé gái đang theo học trong lớp. Đại tướng đã căn dặn: “Các em cố gắng học giỏi và nhớ ba không, đó là không biết, không thấy, không có để đảm bảo bí mật cách mạng”. Từ hôm nghe tin Đại tướng qua đời, ngày nào bà Vân cũng ra đồi Phong Tướng, ôm lấy tấm bia di tích khóc thương Đại tướng.

   Ông Hoàng Văn Lực ở xóm Tỉn Keo ngậm ngùi kể, cụ thân sinh của ông là Hoàng Văn Hiệp trước là cần vụ của Đại tướng, có lần Đại tướng về thăm xã Phú Đình đã đến gặp và thăm hỏi cụ. Năm 2001, trước khi trút hơi thở cuối cùng, cụ Hiệp trăn trối lại với con cháu là phải báo tin cho Đại tướng. Vòng hoa viếng người cận vệ của Đại tướng có dòng chữ “Vô cùng thương tiếc đồng chí Hiệp. Đại tướng Võ Nguyên Giáp”. Điện chia buồn của Đại tướng ghi: “Tôi vừa nhận được tin đột ngột, đồng chí Hiệp từ trần. Đồng chí Hiệp từng làm tốt nhiệm vụ cán bộ bảo vệ Bộ tổng Tư lệnh những năm kháng chiến. Trong giờ phút đau thương, tôi có lời chia buồn thống thiết với gia đình và bạn bè thân thuộc đồng chí Hiệp. Vô cùng thương tiếc đồng chí! Đại tướng Võ Nguyên Giáp”. Bức điện và dòng chữ trên vòng hoa viếng của Đại tướng vẫn được gia đình ông Lực lưu giữ như báu vật. Ông cho biết: “Chị em chúng tôi coi Đại tướng như bố đẻ của mình, hai chị em sẽ về Thủ đô thắp hương viếng Đại tướng, còn đại gia đình sẽ để tang ông”…

Đoàn Thanh niên ban quản lý KDT ATK Định Hóa vệ sinh khuôn viên di tích Đồi Phong tướng (Nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì Lễ phong quân hàm Đại tướng cho đồng chí Võ Nguyên Giáp)

Những tình cảm tôn kính, thân thương ấy như một lời khẳng định: Trong trái tim của mỗi người dân ATK Định Hóa, hình ảnh một vị tướng bình dị, tài năng, đức độ vẫn mãi còn vẹn nguyên./.