Ngày 19/8/1945 Khởi nghĩa thắng lợi ở Thủ đô Hà Nội, công việc yêu cầu càng khẩn trương hơn. Đồng chí Phạm Văn Đồng cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng chí Hoàng Văn Thái và một số đồng chí khác đã có cuộc gặp gỡ, trao đổi về việc chuẩn bị về Hà Nội và việc cử người ở lại giúp Chính quyền địa phương và đồng bào các dân tộc củng cố, bảo vệ cơ quan, dự phòng những biến động bất trắc. Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn anh em em ở lại xây dựng căn cứ địa Việt Bắc: “ Biết đâu ta còn quay lại nhờ cậy đồng bào một lần nữa…”. Trong số các cán bộ được Đảng, Bác Hồ cử ở lại để thực hiện nhiệm vụ quan trọng này có đồng chí Phạm Văn Đồng. Đồng chí Phạm Văn Đồng bí danh là Tô, sinh ngày 01/03/1906 trong một gia đình công chức tại xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Năm 1926 đồng chí đi Quảng Châu (Trung Quốc) dự lớp huấn luyện do đồng chí Nguyễn Ái Quốc tổ chức và được kết nạp vào Việt Nam thanh niên Cách mạng đồng chí Hội. Tháng 7/1929 bị Thực dân Pháp bắt, kết án 10 năm tù đày đi Côn Đảo. Tháng 7/1936, nhờ thắng lợi của Mặt trận bình dân Pháp, đồng chí được chính quyền thực dân trả tự do. Tháng 5/1940 sang Trung Quốc gặp đồng chí Nguyễn Ái Quốc, được kết nạp vào Đảng cộng sản Đông Dương, đầu năm 1942 về Cao Bằng xây dựng căn cứ địa ở Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn… Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa được thành lập, đồng chí Phạm Văn Đồng được cử làm Bộ trưởng Bộ Tài chính… Ngày 16/4/1946, đồng chí Phạm Văn Đồng được cử làm Trưởng phái đoàn thân thiện của Quốc hội Việt Nam dân chủ cộng hòa đi thăm Cộng hòa Pháp. Cuối tháng 5/1946, đồng chí được cử làm Trưởng phái đoàn chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa đàm phán với chính phủ Cộng hòa Pháp tại Hội nghị Phôngtennơblô. Tháng 11/1946, đồng chí Phạm Văn Đồng được cử làm Đặc phái viên của Chính phủ chỉ đạo chiến trường Nam Trung Bộ. Khoảng tháng 2/1949, đồng chí tạm biệt cán bộ, chiến sỹ và đồng bào Nam Trung Bộ trở lại Việt Bắc nhận công tác mới ở Trung ương. Trở lại Việt Bắc nhận nhiệm vụ công tác mới, đồng chí phạm Văn Đồng được cử bổ sung là ủy viên chính thức BCH Trung ương Đảng. Ngày 25/7/1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cử đồng chí Phạm Văn Đồng giữ chức Phó Thủ tướng Chính phủ. Tại Việt Bắc, Phó Thủ tướng Phạm Văn Đồng cùng Văn phòng ở và làm việc tại đồi Thẩm Khen thuộc xã Phú Đình, huyện Định Hóa, Thái Nguyên, cách nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh ở và làm việc tại Tỉn Keo khoảng 1km, cách nơi Tổng Bí thư Trường Chinh ở và làm việc tại Nà Mòn khoảng 2km. Tại đây Phó Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nhận các báo cáo gửi Chính phủ từ khắp các tỉnh, liên khu cả nước và chỉ đạo hoạt động kháng chiến, kiến quốc do Chủ tịch Hồ Chí Minh phân công phụ trách. Ngày 10/3/1954, Quốc hội Pháp thông qua Nghị quyết hoan nghênh việc triệu tập Hội nghị quốc tế Giơnevơ để bảo đảm hòa bình và an ninh của các quốc gia liên kết trong khối Liên hợp Pháp. Nắm vững diễn biến tình hình thế giới trong nước, nhận lời mời của Trung Quốc và Liên Xô, Trung ương Đảng, Chính phủ đã quyết định cử đồng chí Phạm Văn Đồng Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao làm Trưởng đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa tham dự Hội Nghị Giơnevơ. Đây là một sự tín nhiệm rất lớn, bởi đồng chí là một nhà cách mạng lâu năm được Đảng, Bác Hồ và toàn dân ta yêu mến và tín nhiệm. Để chuẩn bị tham dự Hội nghị Giơnevơ, cuối tháng 3/1954, đồng chí Phạm Văn Đồng và các thành viên trong đoàn sang Trung Quốc, sau đó sang Liên Xô để tham khảo kinh nghiệm, tham dự các Hội nghị Quốc tế và chuẩn bị thêm tài liệu. 10 giờ 20 phút ngày 04/5/1954, đồng chí Phạm Văn Đồng và đoàn đại biểu của ta đến Giơnevơ. Ngày 7/5/1954, quân ta toàn thắng ở Điện Biên Phủ tạo thêm thế và sức mạnh cho đồng chí Phạm Văn Đồng và đoàn đại biểu Chính phủ ta trong cuộc đấu tranh trên bàn Hội nghị Giơnevơ. Ngày 04/8/1954, đồng chí Phạm Văn Đồng và đoàn đại biểu Chính phủ ta về tới Việt Bắc trong sự chào đón nồng nhiệt của Trung ương Đảng, Chính phủ và đồng bào, chiến sỹ.