Những năm qua, công tác quản lý, bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di sản tại ATK Định Hóa luôn nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, ThS. Bùi Huy Toàn Trưởng Ban quản lý Khu di tích Lịch sử – Sinh thái An toàn khu (ATK) Định Hóa, Thái Nguyên cho biết: Khai thác du lịch bền vững gắn với bảo tồn và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa, Thái Nguyên là vấn đề được ban quản lý đặc biệt quan tâm.

ThS. Bùi Huy Toàn Trưởng Ban quản lý Khu di tích Lịch sử – Sinh thái An toàn khu Định Hóa, Thái Nguyên

PV: Ông có thể chia sẻ thêm một số thông tin về ATK Định Hóa, thưa ông?

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946-1954) các huyện Định Hóa, Đại Từ, Phú Lương, Võ Nhai (Thái Nguyên) cùng các huyện Yên Sơn, Chiêm Hóa, Sơn Dương (Tuyên Quang) và Chợ Đồn (Bắc Kạn) đã vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng, Chính Phủ chọn làm An Toàn Khu (ATK) Trung ương lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đi đến thắng lợi, bởi nơi đây đáp ứng được đầy đủ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” “tiến khả dĩ công, thoái khả dĩ thủ” tức “Tiến có thể đánh, lui có thể giữ”.

Định Hóa là một huyện miền núi của tỉnh Thái Nguyên, cách thành phố Thái Nguyên 50 km về phía Bắc. Thời kỳ vận động cách mạng tháng 8 (1939-1945) Định Hóa là một trong 3 căn cứ cách mạng nổi tiếng của cả nước (sau Cao Bằng và Bắc Sơn – Võ Nhai), là một trong hai huyện giành chính quyền sớm nhất của tỉnh Thái Nguyên (26/3/1945). Sau khi thoát khỏi ách thống trị của thực dân, phong kiến đồng bào nhân dân các dân tộc huyện Định Hóa một lòng theo Đảng, gắn bó với cách mạng, đúng như nhận định của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Cách mạng đã do Việt Bắc mà thành công, thì kháng chiến sẽ do Việt Bắc mà thắng lợi”.

Đáng chú ý, việc chọn ATK Định Hóa và các vùng tiếp giáp trở thành “Thủ đô kháng chiến” là quyết định thể hiện tầm nhìn chiến lược của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Chính phủ.

Cùng với các di tích của vùng chiến khu Việt Bắc Khu di tích ATK Định Hóa được đánh giá là một quần thể di tích quan trọng bậc nhất của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX”. Ban quản lý Khu di tích Lịch sử – Sinh thái ATK Định Hóa, Thái Nguyên luôn cố gắng, nỗ lực khắc phục mọi khó khăn để làm tốt công tác tuyên truyền phát huy các giá trị di tích và phát triển du lịch, giáo dục truyền thống cách mạng, để xứng tầm với giá trị là khu di tích Quốc gia đặc biệt.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương đến dâng hương tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại ATK Định Hóa ( ảnh Ban QL ATK)

PV: Thời gian qua, công tác phục hồi, bảo tồn các điểm di tích được triển khai như thế nào?

ATK huyện Định Hóa đã được chính quyền tỉnh Thái Nguyên đề xuất quan tâm đầu tư bước đầu từ năm 1995, dự án “Bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử cách mạng và phát triển kinh tế xã hội vùng ATK Định Hóa, tỉnh Bắc Thái (1995-2000)” đã được trình Chính phủ, đúng dịp kỷ niệm 50 năm ngày Bác Hồ cùng trung ương Đảng, Chính phủ về ATK ở và làm việc lãnh đạo cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp giành thắng lợi (20/5/1947 – 20/5/1997), ngày 17/5/1997 Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã trở về thăm ATK Định Hoá và cắt băng khánh thành Nhà trưng bày ATK Định Hóa là bước chuyển mình cho chương trình, dự án đầu tư cơ sở hạ tầng để ATK Định Hoá đổi thay phát triển kinh tế – xã hội của địa phương gắn với du lịch lịch sử về nguồn chiến khu cách mạng. Nhân kỷ niệm 115 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2005) Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội và tỉnh Thái Nguyên long trọng tổ chức lễ khánh thành bàn giao công trình Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh được Đảng bộ, chính quyền, nhân dân thủ đô Hà Nội tặng “Thủ độ kháng chiến” Thái Nguyên và được đón đồng chí Nguyễn Phú Trọng – Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư thành ủy Hà Nội, nay là Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng về thăm, trồng cây đa đỏ lưu niệm, đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt với ATK Định Hóa.

Từ năm 1999, Đề án quy hoạch tổng thể đầu tư phục hồi tôn tạo, bảo tồn phát huy di tích Chiến khu Việt Bắc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 984/QĐ-TTg ngày 02/10/1999), từ đó triển khai các dự án đầu tư, tôn tạo, phục hồi di tích, hàng năm nghiên cứu lập hồ sơ khoa học xếp hạng các di tích, đầu tư tu bổ tôn tạo di tích, hình thành cụm điểm tham quan giáo dục truyền thống cách mạng, uống nước nhớ nguồn phối hợp với các cơ quan trung ương, quân đội, Bộ, ngành, đoàn thể, mọi tầng lớp nhân dân tổ chức hoạt động hành hương về nguồn, tri ân, ủng hộ người dân vùng ATK vào dịp kỷ niệm ngày lễ, tết, ngày truyền thống hàng năm.

Đối với người dân được các cấp chính quyền quan tâm, hỗ trợ phục dựng Lễ hội Lồng Tồng của đồng bào dân tộc Tày ATK Định Hoá. Lễ hội thường tổ chức vào dịp tết Nguyên Đán mùa xuân hàng năm (mùng 9,10 tháng giêng) để bảo tồn bản sắc văn hoá dân tộc, thu hút nhân dân và khách thập phương dâng hương tưởng nhớ Bác Hồ và các anh hùng cách mạng đã cống hiến, hy sinh cho đất nước.

Mới đây, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử ATK chiến khu Việt Bắc, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định số 1318/QĐ-TTg ngày 6/8/2013 phê duyệt Đề án phát triển kinh tế xã hội vùng trung tâm ATK Định Hoá tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2013-2020; Thủ tướng Chính phủ Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 7/3/2016 phê duyệt Quy hoạch xây dựng liên vùng chiến khu cách mạng ATK Thái Nguyên – Tuyên Quang – Bắc Kạn đến năm 2030; Thủ tướng Chính phủ đã quyết định số 1008/QĐ-TTg ngày 24/6/2021 phê duyệt Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi, Di tích Quốc gia đặc biệt An Toàn Khu (ATK Định Hóa gắn với phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên với tổng diện tích quy hoạch là 197 ha thuộc địa bàn các xã: Phú Đình, Điềm Mặc, Bảo Linh, Định Biên, thị trấn Chợ Chu, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên và các khu vực cảnh quan, di tích phụ cận có liên quan, tiếp tục bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Di tích Lịch sử Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa, trở thành điểm quan trọng về nguồn, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng cho các thế hệ người Việt Nam và là điểm du lịch lịch sử, văn hóa đặc sắc của tỉnh Thái Nguyên và vùng Việt Bắc.

PV: Cuối cùng, công tác phát huy giá trị Di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa Thái Nguyên sẽ được triển khai như thế nào trong thời gian tới, thưa ông?

Ban quản lý Khu di tích Lịch sử – Sinh thái phối hợp với các nhà khoa học tổ chức Hội thảo khoa học, các chương trình kết hợp với nhà trường trên địa bàn nhằm giáo dục truyền thống cách mạng… Phối hợp với các đơn vị tổ chức các cuộc trưng bày, triển lãm như: Tổ chức các cuộc trưng bày, triển lãm ảnh, tư liệu; Tổ chức trưng bày, triển lãm ảnh “Bác Hồ với Thái Nguyên, phiên bản tranh sơn dầu Việt Nam đất nước con người và ảnh về kinh tế xã hội của tỉnh Thái Nguyên và huyện Định Hóa”; Triển lãm ảnh “Bác Hồ với chiến khu Việt Bắc và hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di tích Quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa”, Chuyên đề “Từ ATK Định Hóa, Thái Nguyên đến chiến thắng Điện Biên Phủ” phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học “Bảo tồn, phát huy giá trị di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh ở ATK Việt Bắc – Thái Nguyên gắn với phát triển du lịch”, Tổ chức trưng bày triển lãm ảnh với chủ đề “Chủ tịch Hồ Chí Minh anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam” nhân dịp kỷ niệm 130 năm ngày sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2020) Phối hợp với Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch tổ chức triển lãm ảnh “Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh tụ kiệt xuất của dân tộc Việt Nam, chiến sỹ lỗi lạc của phong trào cách mạng thế giới” tổ chức trưng bày bổ sung tài liệu, hiện vật Nhà Trưng bày ATK Định Hóa với nội dung từ những năm trước Cách mạng tháng 8/1945 đến thời kỳ đổi mới; Trưng bày bổ sung tại di tích văn phòng Bộ tổng.

Xin cảm ơn Ông!